Câu hỏi:
Giúp em bài tập về nhà Ngữ văn lớp 8 câu hỏi như sau: Phân tích bài thơ” Cá nước” của Tố Hữu
Tôi ở Vĩnh Yên lên
Anh trên Sơn Cốt xuống
Gặp nhau lưng đèo Nhe
Bóng tre trùm mát rượi.
Anh là Vệ quốc quân
Tôi là người cán bộ
Hai đứa mỏi nhừ chân
Nghỉ hơi ngồi một chỗ.
Gặp nhau mới lần đầu
Họ tên nào có biết?
Anh người đâu, tôi đâu
Gần nhau là thân thiết.
Một thoáng lặng nhìn nhau
Mắt đã tìm hỏi chuyện
Đôi bộ áo quần nâu
Đã âm thầm thương mến.
Giọt giọt mồ hôi rơi
Trên má anh vàng nghệ
Anh vệ quốc quân ơi
Sao mà yêu anh thế!
Tôi nhích lại gần anh
Người bạn đường anh dũng
Anh chiến sĩ hiền lành
Tỳ tay trên mũi súng.
Anh kể chuyện tôi nghe
Trận chợ Đồn, chợ Rã
Ta đánh giặc chạy re
Hai đứa cười ha hả.
Rồi Bông Lau, Ỷ La
Ba trăm thằng tan xác
Cành cây móc thịt da
Thối inh rừng Việt Bắc.
Tàu giặc đắm sông Lô
Tha hồ mà uống nước
Máu tanh đến bây giờ
Chưa tan mùi bữa trước.
Mồm anh nở rất tươi
Mặt anh vàng thắm lại
Cánh đồng quê tháng mười
Thơm nức mùa gặt hái…
Xa xôi đầu xóm tre xanh
Có bà ru cháu nằm khoanh lòng già:
Cháu ơi cháu lớn vái bà
Bố mày đi đánh giặc xa chưa về
Cháu ngoan cháu ngủ đi nhe
Mẹ mày ra chợ bán chè bán rau
Bố đi đánh giặc còn lâu
Mẹ mày cày cấy ruộng sâu tối ngày
Anh có nghe thấy không
Ơi người anh Vệ quốc?
Chắc có lúc lòng anh
Nhớ nhà anh nhớ lắm
Ơi người bạn hiền lành
Mắt nhìn xa đăm đắm…
Trưa nay trên đèo cao
Ta say sưa vài phút
Chia nhau điếu thuốc lào
Nào anh hút tôi hút.
Rồi lát nữa chia đôi
Anh về xuôi tôi ngược
Lòng anh và lòng tôi
Mang nặng tình cá nước…
(Năm 1947)
Trả lời 1:
Gia Sư Hoàng Khang gữi câu trả lời dành cho bạn:
“Cá nước” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Tố Hữu, sáng tác vào năm 1947, trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Bài thơ đã thể hiện thành công hình ảnh người chiến sĩ Vệ quốc quân và tình quân dân gắn bó keo sơn. Mở đầu bài thơ là cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa hai con người:
“Tôi ở Vĩnh Yên lên
Anh trên Sơn Cốt xuống
Gặp nhau lưng đèo Nhe
Bóng tre trùm mát rượi.”
Chỉ với bốn câu thơ đầu tiên, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên Việt Bắc thơ mộng, trữ tình với “bóng tre trùm mát rượi”. Bối cảnh ấy là nơi gặp gỡ của hai con người xa lạ: “Tôi” – một cán bộ và “anh” – một chiến sĩ Vệ quốc quân. Hai con người xa lạ nhưng nhanh chóng trở nên thân thiết:
“Gặp nhau mới lần đầu
Họ tên nào có biết?
Anh người đâu, tôi đâu
Gần nhau là thân thiết.”
Họ không biết tên nhau, không biết quê quán của nhau, nhưng chỉ cần “gần nhau” là họ đã cảm thấy “thân thiết”. Đó là sự gắn kết từ tâm hồn, từ tình cảm yêu nước, thương dân. Tình cảm yêu mến, gắn bó giữa hai người được thể hiện qua cử chỉ, hành động và lời nói:
“Một thoáng lặng nhìn nhau
Mắt đã tìm hỏi chuyện
Đôi bộ áo quần nâu
Đã âm thầm thương mến.
Giọt giọt mồ hôi rơi
Trên má anh vàng nghệ
Anh vệ quốc quân ơi
Sao mà yêu anh thế!”
Họ nhìn nhau, hỏi chuyện nhau, cùng chia sẻ những câu chuyện về cuộc chiến đấu chống giặc. “Đôi bộ áo quần nâu” giản dị, mộc mạc là biểu tượng của người lính Cụ Hồ. “Giọt giọt mồ hôi rơi” trên má anh chiến sĩ là minh chứng cho những gian khổ, hy sinh của họ. Tất cả những điều đó khiến “tôi” – người cán bộ – cảm thấy yêu thương, trân trọng người chiến sĩ vô cùng. Hình ảnh người chiến sĩ Vệ quốc quân được miêu tả qua lời kể của “tôi”:
“Anh kể chuyện tôi nghe
Trận chợ Đồn, chợ Rã
Ta đánh giặc chạy re
Hai đứa cười ha hả.
Rồi Bông Lau, Ỷ La
Ba trăm thằng tan xác
Cành cây móc thịt da
Thối inh rừng Việt Bắc.
Tàu giặc đắm sông Lô
Tha hồ mà uống nước
Máu tanh đến bây giờ
Chưa tan mùi bữa trước.”
Người chiến sĩ kể cho “tôi” nghe về những chiến công vang dội của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Qua lời kể của anh, ta thấy được hình ảnh người chiến sĩ dũng cảm, gan dạ, không ngại gian khổ, hy sinh. Tình cảm quân dân gắn bó keo sơn được thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ “cá nước”:
“Lòng anh và lòng tôi
Mang nặng tình cá nước.”
“Cá nước” là một hình ảnh ẩn dụ quen thuộc trong văn học Việt Nam, tượng trưng cho sự gắn bó keo sơn, không thể tách rời. Hình ảnh này thể hiện mối quan hệ mật thiết giữa quân và dân, giữa người chiến sĩ và người cán bộ. Bài thơ kết thúc bằng hình ảnh chia tay đầy lưu luyến:
“Trưa nay trên đèo cao
Ta say sưa vài phút
Chia nhau điếu thuốc lào
Nào anh hút tôi hút.
Rồi lát nữa chia đôi
Anh về xuôi tôi ngược
Lòng anh và lòng tôi
Mang nặng tình cá nước.”
Họ chia nhau điếu thuốc lào, chia tay nhau để tiếp tục lên đường chiến đấu. Tuy con đường đi khác nhau nhưng “lòng anh và lòng tôi” vẫn luôn “mang nặng tình cá nước”. Bài thơ “Cá nước” đã thể hiện thành công hình ảnh người chiến sĩ Vệ quốc quân và tình quân dân gắn bó keo sơn. Bài thơ là một khúc ca hùng tráng về cuộc kháng chiến chống Pháp, đồng thời cũng là lời ca ngợi tình yêu nước, yêu thương con người của nhân dân ta.
