Câu hỏi:
Giúp em bài tập về nhà Ngữ văn lớp 10 câu hỏi như sau: Kể tên những tập thơ của nguyễn trãi ? Qua thơ có thể thấy được những phẩm chất nào của con người ông ? Biểu hiện cụ thể ? Nêu dẫn chứng minh họa
Trả lời 2:
Gia Sư Hoàng Khang gữi câu trả lời dành cho bạn:
-Những tập thơ của Nguyễn Trãi là: Quốc Âm Thi Tập, Môn Hoa Mộc, Ức trai thi tập,…
-Con người Nguyễn Trãi qua thơ văn ông trước hết là một người yêu nước thiết tha, sâu sắc và mạnh mẽ.Nguyễn Trãi là con người của thời đại phong kiến, thời đại Nho giáo, nên nội dung yêu nước của Nguyễn Trãi cũng vẫn mang màu sắc thời đại – một thời đại mà tư tưởng yêu nước gắn liền với tư tưởng trung hiếu trong quan niệm tình nhà nghĩa nước. Nhưng tình nhà nghĩa nước của Nguyễn Trãi lại rộng lớn và sâu sắc hơn rất nhiều so với thời đại ông, trở thành lí tưởng của chính ông và mọi thời đại:
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
(Bình Ngô đại cáo)
Nhân nghĩa duy trì quốc thế an
(Hạ quy Lam Sơn I)
Nội dung tiến bộ nhất của tư tưởng yêu nước của Nguyễn Trãi là tư tưởng thân dân: vì dân và chiến đấu cho dân. Tư tưởng ấy trải dài trong suốt cuộc đời nhà thơ.
Lúc nhỏ đi học, đi thi không phải cho ông mà vì nước, vì dân:
Một thân lẩn quất đường khoa mục
Hai chữ mơ màng việc quốc gia
(Quốc âm thi tập – Bài 8)
Khi làm quan, ông thực hiện phương châm sống:
Trừ độc, trừ tham, trừ bạo ngược
Có nhân, có trí, có anh hùng
(Bảo kính cảnh giới – Bài 3)
Nguyễn Trãi làm quan ở triều đình không phải vì danh lợi mà vì một điều luôn ôm ấp trong lòng:
Lòng một tấc son còn nhớ chúa
Tóc hai phần bạc bởi thương dân
(Trần tình – Bài 7)
Nguyễn Trãi tưởng như làm quan để cống hiến cho nước, cho dân, nhưng càng ở với triều Lê, ông càng thấy cuộc đời lắm chua xót:
Đã biết cửa quyền nhiều hiểm hóc
Cho hay đường lạc cực quanh co.
(Ngôn chí – Bài 19)
Ngoài chưng mọi chốn đều thông hết
Bởi một lòng người cực hiểm thay
(Mạn thuật – Bài 4)
Mất niềm tin ở triều Lê, Nguyễn Trãi cáo quan về ở ẩn, lấy thiên nhiên làm bầu bạn để giữ cho tâm hồn được thanh sạch, cao đạo:
Chân mềm ngại bước dặm mây xanh
Quê cũ tìm về chốn củ thanh
(Bảo kính cảnh giới – Bài 31)
Tại Côn Sơn, ông lấy thiên nhiên làm nhà, để tâm hồn mình rộng mở mà đón nhận thiên nhiên:
Núi láng giềng, chim bầu bạn
Mây khách khứa, nguyệt anh tam
(Thuật hứng – Bài 19)
Sống giữa thiên nhiên thoáng đãng và nên thơ, tưởng như Nguyễn Trãi có thể quên đi tất cả, nhưng nỗi niềm dân nước vẫn canh cánh, trào dâng trong ông:
Bởi một tấc lòng ưu ái cũ
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều Đông
(Thuật hứng – Bài 5)
Do đó, ông lại hăng hái đăng trình ra làm quan để thực hiện lý tưởng dân nước:
Những ưu thánh chúa âu đời trị
Há để thân nhàn tiếc tuổi tàn.
(Tự thán – Bài 2)
Trong suốt cuộc đời nhà thơ, tấm lòng yêu nước luôn toả rạng, làm nên nhân cách cao đẹp và vĩ đại.
Nhân cách cao đẹp và vĩ đại của Nguyễn Trãi còn được thể hiện ngay ở lối sống giản dị, gần gũi với nhân dân:
Lụp xụp lều tranh bé cửa hiên
Nhà quan tưởng chốn ẩn người hiền
(Tức sự)
Ở việc đối xử khoan dung nhân thứ:
Lòng làm lành đổi lòng làm dữ
Tính ở nhu hơn tính ở cương
(Bảo kính cảnh giới – Bài 20)
Nguyễn Trãi vốn ham học, ham làm, nên ông thường khuyên mọi người:
Nên thợ nên thầy vì có học
No ăn, no mặc bởi hay làm
(Quốc âm thi tập – Bài 173)
Tay ai làm thì nuôi miệng
Làm biếng ngồi ăn lở núi non
(Bảo kính cảnh giới – Bài 22)
Điểm đáng trọng nhất ở nhân cách Nguyễn Trãi là thái độ sống rất mực cương trực và khẳng khái của ông. Đối với Nguyễn Trãi, quyền uy không thể khuất phục. Suốt cuộc đời ông chỉ biết sống ngẩng cao đầu chứ không hề biết sống cúi đầu:
Ung dung cứ nói điều ta thích
Uốn gối theo đời không thể vâng
(Mạn hứng – Bài 2)
Ông nguyện làm người quân tử chống lại thói xu nịnh, xúc xiểm lúc bấy giờ:
Vườn quỳnh dù có chim hót
Cõi trần có trúc đứng ngăn
(Quốc âm thi tập – Bài 110)
Trả lời 1:
Gia Sư Hoàng Khang gữi câu trả lời dành cho bạn:
1. Các tác phẩm của Nguyễn Trãi mà em biết là:
– Quốc âm thi tập
– Lam Sơn thực lục
– Ức trai thi tập
– Bình ngô đại cáo
2. Những phẩm chất
– Một người yêu nước thiết tha, sâu sắc và mạnh mẽ.
+ tư tưởng thân dân: vì dân và chiến đấu cho dân. Tư tưởng ấy trải dài trong suốt cuộc đời nhà thơ.
+ Khi làm quan, ông thực hiện phương châm sống:
Trừ độc, trừ tham, trừ bạo ngược
Có nhân, có trí, có anh hùng
(Bảo kính cảnh giới
– Lối sống giản dị, gần gũi
+ Lụp xụp lều tranh bé cửa hiên
Nhà quan tưởng chốn ẩn người hiền
– Cương trực và khẳng khái
+ Ung dung cứ nói điều ta thích
Uốn gối theo đời không thể vâng
(Mạn hứng)
